หลายคนอาจมองว่า “แค่ตัวใหญ่” หรือ “น้ำหนักเยอะนิดหน่อย” ไม่น่าจะเป็นปัญหาใหญ่ แต่ความจริงแล้ว โรคอ้วน เป็นมากกว่าเรื่องรูปร่าง เพราะไขมันส่วนเกินในร่างกายคือ จุดเริ่มต้นของปัญหาสุขภาพเรื้อรัง ที่อาจส่งผลต่อคุณภาพชีวิตในระยะยาว เมื่อร่างกายสะสมไขมันเกินไป ไขมันเหล่านี้ไม่ได้อยู่นิ่งเฉย แต่จะปล่อยสารอักเสบออกมา ทำให้เกิดความผิดปกติกับระบบต่างๆ ของร่างกาย เช่น
- ระบบหัวใจและหลอดเลือด – เพิ่มความเสี่ยงโรคความดันโลหิตสูง หัวใจขาดเลือด และหลอดเลือดสมองตีบ
- ระบบเผาผลาญ – ทำให้เกิดภาวะดื้ออินซูลิน จนนำไปสู่เบาหวานชนิดที่ 2
- ระบบข้อและกระดูก – น้ำหนักเกินทำให้ข้อเข่ารับภาระหนัก เกิดข้อเสื่อมและปวดเรื้อรัง
- ระบบทางเดินหายใจ – เพิ่มความเสี่ยงภาวะหยุดหายใจขณะหลับ (Sleep Apnea) ทำให้เหนื่อยง่ายและพักผ่อนไม่เพียงพอ
โรคเรื้อรังที่ซ่อนอยู่หลังโรคอ้วน
งานวิจัยพบว่า โรคอ้วนเป็นบันไดขั้นแรก ของโรคเรื้อรังหลายชนิด เช่น
- เบาหวานชนิดที่ 2 – น้ำหนักเกินทำให้ร่างกายใช้อินซูลินได้ไม่เต็มที่
- ไขมันพอกตับ (Fatty Liver) – ไขมันส่วนเกินไปสะสมในตับ จนอาจกลายเป็นตับแข็งในระยะยาว
- โรคหัวใจและหลอดเลือด – ไขมันเกาะหลอดเลือด ทำให้หลอดเลือดตีบและเสี่ยงหัวใจวาย
- โรคมะเร็งบางชนิด – เช่น มะเร็งลำไส้ใหญ่และมะเร็งเต้านม มีความสัมพันธ์กับภาวะอ้วน
สัญญาณเตือนที่ไม่ควรละเลย
- น้ำหนักตัวเพิ่มขึ้นต่อเนื่องแม้กินเท่าเดิม
- เหนื่อยง่าย หายใจถี่ หรือกรนเสียงดัง
- ปวดข้อเข่า สะโพก หรือหลังเรื้อรัง
- รอบเอวเกินมาตรฐาน (ผู้ชาย > 90 ซม. ผู้หญิง > 80 ซม.)
เริ่มต้นป้องกันก่อนเกิดโรค
ข่าวดีคือ โรคอ้วนสามารถป้องกันและแก้ไขได้ด้วยการปรับพฤติกรรม เช่น
- ควบคุมอาหาร เลือกกินโปรตีนคุณภาพดี ลดแป้งและน้ำตาล
- ออกกำลังกายสม่ำเสมอ อย่างน้อยวันละ 30 นาที 5 วันต่อสัปดาห์
- ตรวจสุขภาพประจำปี เพื่อค้นหาความเสี่ยงตั้งแต่ระยะเริ่มต้น
การลดน้ำหนักไม่ใช่เพื่อความสวยเท่านั้น แต่คือการป้องกันโรคเรื้อรังในอนาคต อย่ารอให้ร่างกายส่งสัญญาณเตือน เริ่มต้นดูแลสุขภาพวันนี้เพื่อชีวิตที่ยืนยาวและแข็งแรงกว่าเดิม
ขอบคุณข้อมูลจาก : โรงพยาบาลเปาโล โชคชัย 4